Saturday, September 1, 2018

Sztuka Japonii

Inne sztuki


    Japończycy na przestrzeni wieków wykształcili jedna z najbardziej bogatych kultur świata.  O każdej z dyscypliny sztuk Japonii można by napisać obszerna książkę. Wymienię wiec tylko te najważniejsze.

   Malarstwo- rozwinęło się w VIII wieku na bazie malarstwa chińskiego. Powstawało na równi z malarstwem tuszem i atramentem. W przeciwieństwie do malarstwa europejskiego, obrazy rzadko powstawały na płótnach. Malowane były na wachlarzach, składanych zasłonach zasuwanych drzwiach. Malarstwo tuszem SUIBOKUGA ,w którym główna role odgrywają cienie przybyło także z Chin .Jednak Jak wiele zapożyczonych sztuk szybko osiągnęło swój typowy japoński charakter. Najpierw było to malarstwo stricte religijne, aby później stać się malarstwem krajobrazu, ptaków i kwiatów. SUIBOKUGA zawdzięcza swój japoński charakter artyście zwanemu SESSHU, który to przebywał i uczył się tej sztuki w Chinach, aby po powrocie nadać jej japoński charakter. Motywem najczęściej powtarzanym w malarstwie Japonii jest piękno kobiety, natura, oraz zawodnicy SUMO ( przyp.1 ,str.73 ) 

   Ceramika i porcelana- sztuki te rozwijały się w Japonii od VI wieku. Są one ściśle powiązane z IKEBANA-sztuka układanie kwiatów, oraz z ceremonia picia herbaty. W sztukach tych oprócz , ważną role odgrywa naczynie . Naczynie w tych sztukach odgrywa oddzielna role. Inny ważny aspekt tej ceramiki to lakier . Lakier ten produkowany jest od tysięcy lat częściowo z soku drzewa bambusowego. Główna charakterystyka tego lakieru to olbrzymia wytrzymałość na wilgotność powietrza oraz wysokie temperatury. (przyp. 1 str.75 )

   Ikebana – sztuka ta pochodzi z VI wieku kiedy to mnisi Buddyjscy składali kwiaty przed wizerunkiem Buddy. Fundamentalnym zadaniem IKEBANY jest wyrażenie balansu miedzy trzema elementami : Niebo- Ziemia- Człowiek. Sztuka polega na odpowiednim zaaranżowani kwiatów po przez przycinanie itd.

   Ceremonia picia herbaty-  Sado- to tradycyjna etykieta przyrządzania herbaty, dla gościa. W Sado używa się herbaty innej od herbaty spożywanej codziennie. Jest to sproszkowana odmiana ( mocniejsza ) Herbata zalana jest tzw. białym wrzątkiem (gdy już nie ma bąbelków- japończycy nazywają to „spokojne morze” )a następnie mieszana jest specjalnym przyrządem zrobionym z drzewa bambusowego ( jest on bardzo drogi ze względu na skomplikowany sposób powstania ) aż do powstania piany, wtedy podana jest do spożycia. Jest to herbata bardzo mocna i po kilku filiżankach człowiek może poczuć się jak po zażyciu narkotyku.

  Kaligrafia- to sztuka zapisywania znaków Kanjitak aby widoczna w nich była głębia i piękno. Używany jest do tego celu pędzel, który maczany jest w tuszu. Dzięki użyciu pędzla człowiek może bardziej wpływać na efekt końcowy. Kaligrafia jak sztuka cieszy się dużym powodzeniem u starszych japończyków. Prawie każdy z nich chodzi raz w tygodniu do szkoły kaligrafii, szkoła ta spełnia także funkcje miejsca spotkań i wymiany poglądów.

  Haiku- poematy 17-to sylabowe cieszą się dużym powodzeniem nawet w Polsce, ostatnio tomik wydal Czesław Miłosz, a wcześniej Wiesława Szymborska. Sztuka ta jest coraz bardziej popularna na całym świecie. W Stanach Zjednoczonych jest to obowiązkowy rozdział w edukacji. Wiersz taki podzielony jest na wersy 17-to sylabowe, w układzie 5,7 i 5 zwrotkowym. Haiku wyraża piękno i glebie świata w krótkiej formie, pozostawiając wiele do interpretacji odbiorcy.(przyp. 1 str.79 )

 Do innych ważnych form sztuki japońskiej należą :Kabuki, No, Kyogen, sztuka projektowania ogrodów, wyrób wachlarzy, wyrób mieczy samurajskich, hodowla miniaturek drzew –bonzai,

   Japończycy posiadają także własne odmiany dyscyplin sportowych .Jedna z nich jest SUMO. W 1909 SUMO zostało ogłoszone dyscyplina narodowa. W czasach starożytnych sumo było praktykowane w rolniczych i szintoistycznych rytuałach. Do tej pory sport ten powiązany jest z pewnymi charakterystycznymi rytuałami. Zasady są proste – 2 zawodników znajduje się na ringu, wygrywa ten który pierwszy wyjdzie za koło narysowane na ringu, albo dotknie ziemi przez jakąkolwiek cześć ciała inna niż wewnętrzną częścią stop. Jednak cały rytuał jest o wiele bardziej skomplikowany. Gdy zawodnicy wchodzą na ring ( ring to specjalna budowla, w centrum którego zakopane są suszona kałamarnica, ryz, kasztan, i glon morski- talizmany przynoszące szczęście ) wyrzucają na ring zimie, po której  następnie chodzą i ugniatają, Częściowo jest to ćwiczenie dolnych partii ciała, ale nie całkiem. W antycznej Japonii wierzono, ze ubijanie stopami ziemi przywołuje dobre duchy i odstrasza te złe. Następnie gdy  sędzia ( Ozeki ) przywoła zawodników ustawiają się oni naprzeciwko siebie.   W sumo jest decydującym momentem jest właśnie pierwszy ruch, który musi być wykonany wspólnie. Gdy zawodnikom się to nie udaje, powtarzają oni go az do sukcesu. Francuski poeta Jean Cocteau nazwał ten moment synchroni- cudem balansu. Atmosfera podczas zawodów jest bardzo uroczysta, a najlepszy zawodnik otrzymuje tytuł mistrza. W dzisiejszych czasach tej dyscyplinie sportu w Japonii towarzysza olbrzymie pieniądze.

   Japonia wykształciła wiele sportów walki jak:
JUDO, KENDO, KARATE, AIKIDO,KYUDO (łucznictwo ) , NAGINIATA (walka przy użyciu długich włóczni )

        STROJ –Japończycy dziś ubierają się zupełnie tak samo jak ludzie z kultur zachodu. Rzadko kiedy właściwie można spotkać na ulicy osobę ubrana w tradycyjny strój – KIMONO. Ostatnimi czasy obserwuje3 się jednak nawrót Kimon jako stroi codziennych Japończycy często ubierają KIMONO gdy uczestniczą w ceremonii pogrzebowej, ślubnej, nowo rocznej itd. Jednak zawsze ubierają kimono, a właściwie ubierają w nie dziecko podczas rytuałów obecnych w życiu dziecka ( pierwszy raz –pól roku drugi raz 4 lata, a następnie 18 są to najczęściej wizyty w świątyniach szintoistycznych ) Każdemu stanowi odpowiada właściwe  kimono. W przypadku kobiet, do kimona układana jest specjalna fryzura w która wbija się specjalna spinkę wyglądająca jak kawałek patyka. Obowiązkowe są także drewniane sandały zwane ZORI. Kimona mogą być formalne i nieformalne , czyli takie które ubiera się na codzien. Kimono jest strojem bardzo pasującym do  klimatu Japonii, nawet w najbardziej upalne jest bardzo przewiewne oraz chroni od słońca  .








Kimono nie formalne¯     kimono dla dziecka 4 letniego®




















Kimono na inicjacje wieku 18 lat                                       kimono pogrzebowe i żałobne


  Dieta japończyków to podobno najzdrowsza dieta świata. Generalnie dwa najważniejsze składniki to ryz  i ryby. Japończycy to ludzie uprawiający ryz jako główne pożywienie od 2000 lat. Z ryżu robią SAKE ( wino powstałe na wskutek fermentacji ryżu ) ciastka, krakersy, kluski itd. Spożywają ryz każdego dnia i o każdej postaci. W niewyobrażalnych dla nas Europejczyków ilościach. Archipelag japoński otoczony jest przez morza obfite w ryby, ryba spożywana jest w Japonii również na wszelakie sposoby nawet na surowo ( SUSHI- to kawałki surowej ryby, zawijane z ryżem i octem, jednak dziś każdy region Japonii posiada własną recepturę na SUSHI ) W diecie tej występują tez owoce morza jak krewetki, kraby, glony morskie, kałamarnice i wszystko to co żyje w morzu !
  Inną ważną rośliną używaną w ich diecie jest soja. Zupa sporządzana z soji jest codzienna potrawa, a dodaje się do niej ser TOFU , zresztą tez robiony z soji. Japończycy jędza tez mięso wieprzowe oraz drób. Do picia używają zielonej herbaty, która kultywowana jest tylko w Japonii .












Wszechobecny ryz












No comments:

Post a Comment