Premiera książki "Ukradli nam nasza fabrykę czekolady" Lynn B. Schramek

Nakład pierwszego wydania książki to jedyne 200 egzemplarzy więc na premierę książki warto się pofatygować i stać się posiadaczem tej wstrząsającej historii z autografem autorki. Dodatkowo będzie można też zadawać pytania. 

Ojcowski dom to istny raj - tekst, chwyty

 G        C - D  G

Ojcowski dom to istny raj,

                  h          C7+  G

Dar ojca niebieskie - ego,

                           e           a        G 

Chociażbyś przeszedł cały świat,

                           D    G     D7  G 

Nie znajdziesz piękniejsze-ego!

                     G      C   -   D  G 

Tuś się dziecino pierwszy raz

                  h            C7+ G

Do matki uśmiechnę - ęła;

                   e       a        G  

Tuś się uczyła Boga znać,

                     D   G   D7G 

Tuś modlić się zaczę-ęła.

                  G             C-D  G 

Tutaj na każdym kroku cię

               h                C7+   G

Oczy ojcowskie strze - egły,

                    e            a            G 

Tutaj w zabawach ciągłych ci

                      D G  D7   G  

Dni twoje młode bie-egły.

                    G            C -D     G

A gdy ci przyjdzie wynijść stąd

                      h        C7+  G

I odejść w świat dale - eki:

                    e             a        G  

Ojcowski dom, dziecino miej

                        D  G    D7  G  

W pamięci swej na wie-eki.

My som Elwry z Górnego Śląska tekst, chwyty

My som Elwry z Górnego Śląska co z tiatrem łażymy, my som Elwry z Górnego Śląska co z tiatrem łażymy. Hołdy familoki, chlywik i chasioki w spiewkach sie chwolymy, hołdy familoki, chlywik i chasioki w spiewkach sie chwolymy. My som Elwry co się nie bojymy w kryzysie fajnie żyć, my som Elwry co się nie bojymy w kryzysie fajnie żyć. Kartki wysprzedane renta przechuśtali , kit bydymy z okien żryć, kartki wysprzedane renta przechuśtali , kit bydymy z okien żryć. Kury, gęsi i zielone kaczki nie chciały jajek nieść, kury, gęsi i zielone kaczki nie chciały jajek nieść. Kokot się dowiedzioł wojna wypowiedzioł, musiały jajka nieść, kokot się dowiedzioł wojna wypowiedzioł, musiały jajka nieść.

Tradycyjna pieśń Japonii - Sakura -analiza

Tradycyjna pieśń

Japonii

                                                                               

            W tym rozdziale opisze tradycyjna pieśnią Japonii, a konkretnie wybrałem przykład pieśni „Sakura” co w tłumaczeniu znaczy  „kwiat wiśni” Pieśń ta, jest jedna z najbardziej popularnych pieśni  w Japonii, japończycy rzadko znają słowa swego hymnu narodowego, jednak słowa tej pieśni umie już każde dziecko .Jeśli zapytalibyśmy japończyka o zaśpiewanie jakieś pieśni to z pewności w odpowiedzi zanuciłby właśnie te pieśń. Podam teraz zapis nutowy oraz słowa w języku japońskim tego utwory:

     

                                                       

                                                        kwitnący kwiat wiśni

          

 

            

           Sakura

( przyp.10 str. 160 )

   Co w tłumaczeniu na język polski brzmi (zamiast określenia „kwiat wiśni” użyje japońskiego słowa „Sakura” , gdyż wydaje mi się to bardziej poprawne)

  

1

   Sakura ,sakura  na polach w górach i wioskach

   Wszędzie gdzie spojrzę.

   Czy to mgła czy chmury?

   Błyszczy przy wschodzie słońca

   Sakura ,sakura w pełnym blasku

2

   Sakura, sakura ,wiosenne niebo ,

   Wszędzie gdzie spojrzę

   Czy to mgła czy chmury?

   Zalana w kolorze

   Pozwól nam iść ,pozwól nam iść

   Oglądać kwiaty

       Tłumaczenia dokonałem sam wiec podam jeszcze angielski oryginał użyty przeze mnie 

1

Sakura ,sakura ,all over the fields, mountains and villages

As far as I can see .Is it mist or clouds?

Shining in the rising sun,

Sakura, sakura in full bloom

2

Sakura ,sakura .The spring sky, as far as I an see

Is it mist or a clouds?

It is awash in color.

Let us go ,let us go see the blossoms (przyp.10 str. 160 )

             Pieśń ta wykonywana  może być a capella lub z instrumentami (o rodzajach towarzyszących instrumentów napisze na końcu mojej pracy)  Jednak najczęściej wykonywana jest  przez osoby starsze w czasie podziwiania pięknych kwiatów wiśni japońskiej ,dodam ze kwiaty tego drzewa  w odróżnieniu od wiśni występującej w Polsce nie są zapylane , a co za tym idzie drzewo takie nie wydaje owoców , jednak wpływa to na powiększenie , większe ubarwienie oraz dłuższy czas kwitnięcia  samemu kwiatu. Widok zapiera dech w piersiach , szczególnie na tle wiosennego nocnego nieba . Czynność ta (podziwianie kwitnących kwiatów wiśni) określana jest w Japonii jednym słowem –HANAMI

           Japończycy  spotykają się w tych dniach na licznych piknikach ,jest to jedna z nielicznych okazji do zebrania całej  rodziny ,menu takiej imprezy jest charakterystyczne i często zakrapiane alkoholem , co być może wpływa  na większe otwarcie z natury zamkniętych w sobie japończyków .Piknik taki jest rzadka szansa usłyszenia śpiewającego japończyka. Pieśń ta jest także popularna wśród dzieci , szczególnie podczas gier (Orgiami ,Ayatori, Karuta)

                                            

                             śpiew pieśni „Sakura,Sakura” towarzyszysz podziwianiu   

                                                   kwitnących kwiatów wiśni   

                                                                                                                                                                                                                                            

                 Najbardziej spotykanym instrumentem towarzyszącym przy wykonywaniu 
tej pieśni jest  KOTO ( dokładny opis tego instrumentu muzycznego  wraz ze zdjęciem  zamieszczam w dołączonej pracy  pt.: ”Tradycyjna muzyka Japonii” )

PODSUMOWANIE

    Niniejsza praca to tylko pobieżny opis nigonjin  ( japończyków ) Kultura ich jest czasem nie zrozumiałą dla ludzi kultury zachodniej. Podczas gdy oni twierdza, ze nie rozumia  niektórych aspektów kultury zachodniej. Aby ja poznać i zrozumieć potrzebna jest dogłębna analiza całości kultury. Japończycy to bardzo interesującą nacjia, to oni wyrządzili wiele krzywd innym naroda Azji ( Korea, Chiny, Tajwan ) i postrzegani byli jako bardzo okrutni.

Jednak dla wielu z nas mogą oni się wydąć ludźmi bardzo wrażliwymi i pełnymi zrozumienia.

Niektórzy uważają japończyków za naród bardzo uczciwy i prawdomówny , niektórzy zaś uważają, ze nie ma nic bardziej nie szczerego niż uśmiech japończyka. Jest to indywidualna kwestia która pozostawiam do indywidualnego rozpatrzenia. Niemniej jednak kultura Japonii jest Wielka czego przykładem mam nadzieje jest ta praca.

Bibliografia:

---

---

[1] www.japan-guide.com

[2] „Bililingual Handbook on Japanese Culture” John K. Gillespie – Tokio 1999 str.42-47

[3] www.japoland.pl

[4] www.japan-guide.com

[5] “Katechizm dla niewierzacych” ks. Mieczyslwa Malinowski wyd. WAM 2001

[6] www.japoland.com

[7] „Bililingual Handbook on Japanese Culture”  John. K. Gillespie – Tokio 1999

[8] Dodatek Gazety Wyborczej „Wysokie Obcasy”  10.05.2003 artykuł :„Rozmowy w Sento”

[9] www.visualarts.com.jp

[10] „Japan at Glance” praca zbiorowa Kodansha ltd. Tokio 1996

[11] www.japan-guide.com

„Bililingual guide on Japanese culture”  John K. Gillespie Tokio 1999

[12] Japan at the glance” –praca zbiorowa Kadansha int. Ltd. Tokio 1996

[13]  www.japan-guide.com

[14]broszura “Dni Kultury  japońskiej 2001”-wydana przez  Ambasadę Japonii

[15] „A Bililingual Handbook On Japanese Culture” –John K. Gillespie Tokio 1999

[16] www.gakaku.net.index

MUZYKA

                                 

Tradycyjna muzyka Japonii

                   Muzyka w Japonii ma olbrzymie znaczenie ,w dzisiejszej erze komputeryzacji ,szczególnie w Japonii , moglibyśmy pomyśleć ,ze muzyka tradycyjna już dawno tam zaginęła. Jednak nie ,w każdym japońskim mieście , z głośników zamontowanych na ulicach w okresie świąt japońskich wydobywa się charakterystyczna muzyka .Sławetne japońskie festiwale , nie mogą odbyć się bez konkursu tańca i śpiewu tradycyjnego

              Historia tradycyjnej muzyki w Japonii jest zawiła i zróżnicowana .Wiele muzycznych form zostało zapożyczonych z Chin , ale przez lata zostały one zmodyfikowane oraz przerobione ,tak aby jak to ma miejsce dziś ,miały charakterystyczny japoński charakter. Instrumenty zostały  zaadoptowane i przystosowane do lokalnych potrzeb, najważniejsze z nich to SHAMISEN,SHAHUHACHI , KOTO i BIWA.[13]

                  BIWA- Instrument należący do grupy lutni ,posiadający 4 struny, uderzany dużą kostka. W muzyce wykonywanej w sadach(będzie o tym mowa później) wykonuje proste figury. Z reguły zawsze współgra z innym instrumentami. Choć Biwa nigdy nie jest użyta jako instrument solowy są zapisy , ze kiedyś wędrowni mnisi , używali go do recytacji rożnych historii                                                                                    

             BIWA          

                        Począwszy od XIII wieku najważniejszy utwór na biwe to „ Historia Heike”(„Heike monogatari”) długa historia o upadku klanu Taira po przez przegrana bitwę z klanem Minamoto. [14]

              KOTO- instrument najpierw posiadający tylko 5 strun ,później 6 ,  około metra długości .W okresie rządów cesarza Nara(710-794) dodanych jest następnych 7 strun i powiększa się do 2 metrów długości .Pochodzi z Chin ,używany jest przede wszystkim w muzyce wykonywaj w sadach. Koto zrobione jest z chińskiego drzewa poulownego, posiada ruchomy mostek dla każdej ze strun. Uderzany jest przez kostki umiejscowione na kciuku oraz na pierwszych 2 palcach grającego, lewa ręka modyfikuje ton po przez przyciskanie strun.

                        KOTO                

            SHAMISEN- oryginalnie przynależał do teatru KABUKI oraz do teatru lalek z okresu EDO. Instrument może mieć różną długość od 1.1.do 1.4 metra. Gdy shamisen akompaniuje śpiewakowi , co się często zdarza , ton ustalany jest przez śpiewaka a nie po przez dźwięk instrumentu, shamisen  sygnalizuje wtedy interwał.

                                   

  SHAMISEN             

(przedmiot pod nim to kostka używana do uderzania w struny)

          SHAKUHACHI- jest to flet wykonany z bambusa ,z wyrzeźbionym ustnikiem w  VI wieku miał wywierconych 6 dziurek , tak jak flet chiński , dziś ma ich 5 ,z czego 4 na grzbiecie , jedna na dolnej stronie , przeznaczona na kciuk. W drugiej połowie XVII wieku flet ten został ustanowiony przez sektę FUKE jako instrument pomagający osiągnąć stan Zen w buddystycznej religii3

       SHAKUHACHI   

                                           

           

                          Tradycyjna muzyka Japonii , która rozwijała się w bliskiej relacji z dramatem ,tańcem, teatrem i innymi sztukami charakteryzuje się przede wszystkim dominacja  części wokalnej nad instrumentalna. W japońskiej tradycyjne muzyce wyróżniamy dwa rodzaje muzyki ,są nimi –

1)      muzyka folkowa

2)      muzyka „w sztuce”( z angielskiego –art music)

                    Muzyka w sztuce ma kilka odmian , każda odmiana została utworzona w innym okresie historii Japonii .Bardzo często tworzona ona była wraz z powstawaniem kolejnych kierunków w dramaturgii takich jak NOH, KABUKI, BUNRAKU, GAGAKU.[15]

                   GAGAKU –to jedna z najbardziej japońskich muzyk (pamiętajmy , ze Japonia to wyspa, a kultura japońska powstała później niż  Chin czy np. Korei i wiele czerpała właśnie z tych kultur ,niektórzy złośliwie twierdza , ze japończycy przejęli wszystko z kultury Chin dodając do tego jeszcze pojecie „czystości” -japończycy to naród bardzo czysty  ) Czas w którym była tworzona to okres władzy cesarza Haiana (794-1192 n.e.) Przed tym zdarzenie  muzyka w Japonii oczywiście występowała , była to jednak mieszanka pochodząca z rożnych azjatyckich krain, a często była to muzyka wymieszana gatunkowo. Tworzenie GAGAKU trwało dwa stulecia , aż osiągnęła typowy japoński charakter. Ten typ muzyki początkowo grany był tylko  wśród wyższej klasy lub szlachty a miejscem wykonania były sale sadowe .

           GAGAKU podzielone jest na trzy kategorie  .Oryginalna muzyka japońska, muzyka skomponowana w Japonii z użyciem zagranicznego wpływu, oryginalna muzyka zagraniczna.. Reprezentacyjna cześć pochodzi z Chin i Korei i innych krain  Azji Południowo -Wschodniej  .Jest to cześć bez wokali , znana jest pod nazwa KANGEN , towarzyszy jej często taniec zwany BUGAKU. Czysto japońska muzyka nazwana jest KOKUFU-KABU , jest to pieśń śpiewana  z instrumentalnym akompaniamentem .Podstawa tej muzyki jest tradycyjna muzyka wykonywana w świątyniach szintoistycznych i ceremoniach sadowych. Trzecia częścią jest SAIBARA która swój oryginał ma w tradycyjnych pieśniach folkowych oraz chińskich szantach

            Instrumenty użyte w GAGAKU to organki, instrumenty typu flazelotowego ,koto .shamisen ,biwa i bębny . Aranżacja tych instrumentów zależy od typu pieśni. Muzyka ta wykonywana jest w salach sadowych , świątyniach buddystycznych ,miejscach kultu szintoistycznych. Ostatnimi czasy muzyka ta staje się coraz popularniejsza wśród młodych japończyków i czasami używana jest we współczesnych aranżacjach  [16]

                  NOH  - podczas panowania cesarza Kamakury (1192-1333 n.e.) zauważalny był wielki wzrost ilości sztuk wystawianych w świątyniach przez przeciętnych ludzi , często wieśniaków ( np. taniec sadzenia ryżu ) wyodrębnił się wtedy typ sztuki zwany NOH- dramat z własną muzyka nazwana NOHGAKU  i tańcem zwanym SHIMAI. NOH jest stylizowany jako symboliczny dramat , grany jest zawsze przez aktorów –mężczyzn z kilkoma muzykami .Główny charakter nosi maskę ,która ma reprezentować jego role .NOHGAKU ma dwa elementy : wokalny i instrumentalny .Wokalna partia grana jest przez aktora i chór składający się z ośmiu śpiewaków ,którzy opowiadają historie. Wykonane jest to po przez śpiew i narracje . Śpiewanie nie jest zawsze akompaniowanie instrumentem .Partia instrumentalna znana jest pod nazwa HAYASHI, a składa się z bambusowego fletu lub NOHKANu i trzech bębnów , KO-TSUZUMI, O-TSUZUMI i TAIKO(o tym ostatnim wspomnę jeszcze na końcu pracy) TAIKO nie jest używane w czasie całego trwania NOH. Flet jedyny instrument melodyczny gra kilka charakterystycznych melodii . Dwa pierwsze bębny uderzane są gołymi rękami podczas gdy do TAIKO wykorzystywane są dwie pałeczki .Krótkie i hałaśliwe okrzyki , wydawane przez  bebniarzy , odgrywają także znacząca role w przedstawieniu, zwiększając napięcie przedstawienia . 

          Innym ważnym rodzajem muzyki tradycyjnej  „w sztuce” w Japonii są tak zwane „długie epickie pieśni”  z japońskiego NAGOUTA . Rozwinęły się one w okresie EDO(1603-1867) i są one o tyle charakterystyczne , ze były one pierwszym oryginalnym „wyrobem” z Tokio ( w okresie EDO stolice Japonii przeniesiono z Kyoto do Tokio ,  do czasu powstania stylu NAGOUTY wszystko było imitacja kultury z tamtego regionu) Treścią tych utworów są zazwyczaj długie historie rodzin szlacheckich (czyt. .Samurai) Instrumentem akompaniującym jest SHAMISEN.

            Przejdę teraz do omówienia następnego aspektu muzyki tradycyjnej w Japonii jakim jest twórczość folkowa .W Japonii każda prowincja może pochwalić się olbrzymia ilością pieśni folkowych. Treść  tych pieśni związana jest z obchodami religijnymi lub codziennymi zajęciami takimi jak uprawa roli, ryboostwo, praca w górach lub z czasem przemieszczania się wędrownych kupców .Jakkolwiek dziś gdy w Japonii postęp cywilizacyjny zepchnął większość z tych zajęć na drugi plan, pieśni te śpiewane są tylko w celach rekreacyjnych , wyjątkiem tu jest wyspa Okinawa(najbardziej na południe wysunięta wyspa Japonii , panuje tam klimat tropikalny) gdzie pieśni folkowe obecne są wciąż w codziennym życiu ludności. W pozostałej części Japonii większość pieśni straciła swój regionalny charakter , ma to swoja przyczynę w wszech obecności  mass-medii . W roku 1920 utalentowani kompozytorzy i muzycy przedsięwzięli się napisania kilku setek piesi folkowych ,nie jestem do końca pewny czy pieśni te możemy dalej zaliczać do folkowych jednak japończycy tak je klasyfikują .

                     W Japonii występują dwa rodzaje pieśni folkowych –pierwsza grupa to pieśni śpiewane przy dowolnym rytmie , drugie przy rytmie metrycznym .Pieśni o dowolnym rytmie śpiewane były przez osobe podróżującą na koniu (najczęściej kupcy wędrowni) Ten typ pieśni  akompaniowany był najczęściej przez SHAHUHACHI. Drugi typ śpiewano przy SHAMISEN-ie lub bębnach .

               Praca moja dotyczy muzyki Japonii , a wiec wspomnę jeszcze o charakterystycznym obrządku Yukar wykonywanym przez ludy Ainu , które są mniejszością narodowa zamieszkującą Hokkaido(najbardziej na północ wysunięta wyspa Japonii). YUKAR w języku Ainow znaczy mimika , zawiera treść o sierocie POJAUMPE ,który wygrał wiele bitew z wrogiem , w zadośćuczynienie po tragicznej  śmierci obojga rodziców, albo w celu odbicia swojej narzeczonej .Dziś przebywając w pobliżu miasta Saporro można udać się do odtworzonej osady Ainow gdzie (za specjalna opłatę) można posłuchać tej pieśni śpiewanej przez rodowitych Ainow.

                       YUKAR   

         Wspomnę jeszcze krotko o TAIKO- które w ostatnim okresie przezywa niesamowity rozkwit w Japonii, a w szczególności wśród młodych ludzi. Taiko jest to grupa składająca się od kilku do kilkudziesięciu osób , grających na rożnego rodzaju bębnach. Wśród instrumentów znajdują się właśnie tylko bębny , a te największe maja po 2 –3 metry średnicy. Gracze Taiko przywdziewają specjalne ubrania , które umożliwiają im wykonywać nieskrępowane ruchy(Gracz taki po jednorazowym koncercie ,wygląda jakby przebiegł 10 km.!) Efekt akustyczny  takiej ilości bębnów jest oszołamiający, nawet w miejscach otwartych zespoły te nie wykorzystują żadnego nagłośnienia! W muzyce TAIKO nie występuje wokal, a jedynie krzyki bebniarzy.

                                 

Folklor dziecięcy w Japonii na podstawie tradycyjnych gier i zabaw

Folklor dziecięcy w Japonii

na podstawie tradycyjnych

gier i zabaw

                                 Praca moja ma na celu przybliżenie folkloru dzieci japońskich polskiemu     czytelnikowi . Folklor ten , jak to dzisiaj rzadko bywa jest pieczołowicie kultywowany   i

 powszechnie znany wśród „młodego” społeczeństwa Japonii. Zarówno  w wielkich miastach jak i małych wsiach. Gry i zabawy (ewentualnie zabawki) wdrażane są do żłóbków , przedszkoli, szkol. Mimo postępującej amerykanizacji Japonii, dzieci ciągle maja świadomość bycia japończykami, a co za tym idzie znają swoja kulturę w stopniu bardzo dobrym . Wdrażanie kultury japońskiej od najmłodszych lat w różnorodnych instytucjach objęte jest patronatem rządu Japonii.       

           Najpierw omówię kilka według mnie najważniejszych tradycyjnych gier japońskich. Gry te są kultywowane na terenie całej Japonii. Japonia w odróżnieniu od Polski posiada raczej wspólną i jednorodna kulturę na całej jej powierzchni. Pod rozważania nie biorę wysp archipelagu Okinawa oraz kultury Ajnów z Hokkaido, gdyż nie mam wiedzy oraz literatury  na ten temat.

 1 ORIGAMI to technika robienia z kawałka papieru bez użycia nożyczek czy kleju obiektów przypominających zwierzęta , przedmioty takie jak (najbardziej popularne) ptaki(łabędź), złota rybka, nakrycia głowy , lodki. Japończycy uczą się wyrabiania takich przedmiotów już w przedszkolu na zajęciach przypominających polskie Z-P-T. Często można zauważyć znudzone dziecko siedzące w lokalnej kolejce( to najpopularniejszy środek transportu w Japonii –nawet dla dzieci)  składające właśnie Origami. Podobizna łabędzia to najbardziej wyszukany motyw i tylko Ci najlepsi potrafią wykonać go , tak aby miał dobre proporcje.

Tysiąc takich figurek ,powiązanych ze sobą  nitka nosi nazwę SENBAZURU co znaczy właśnie- tysiąc łabędzi .Jest to częsty prezent przekazywany osobie chorej w czasie wizyty , jako życzenie szybkiego powrotu do zdrowia. Orgiami mimo ze przeznaczone dla dzieci doczekało się wielu organizacji zrzeszających fanów tego zajęcia ( Oppenheimers The Friends of Origami in America , czy British Orgiami Society   i wielu innych krajach) Origami popularne dziś jest na całym świecie .Do pracy załączam opis oraz specjalny papier używany w tym celu. Choć japończycy robią Orgiami z czegokolwiek, może być to kawałek serwetki , czy chusteczka. Orgiami może składać się z więcej niż jednego elementu (np. „kobieta w kimonie” składa się z 4 rożnych materiałów)

  2 AYATORI  to zabawa do której używany jest kawałek sznurka (do 50 cm.) Związanego w pętle .Jest to tradycyjna gra dla dziewcząt. Sznurek ten przekładany w odpowiedni sposób pomiędzy palcami, nadgarstkami czy przegubem dłoni (choć zdarzają się figury do których potrzebne jest cale ciało) twarzy rożne symetryczne kształty podobne do prawdziwych rzeczy jak most , rzeka ,bambusowe, grabki itd. Często do ułożenia potrzebna jest druga osoba. Mistrzostwem w tej grze jest jej ostatni element , gdy wykonawca prosi osobę oglądająca

 te „wyczyny” do pociągnięcia danej części sznurka , w wypadku sukcesu  ,zrobiona figura przejdzie do pierwotnego stanu( zwykła pętla) nie tworząc żadnych supłów.

Gra ta jak wiele innych japońskich gier , grana jest miedzy 2-ka ludzi. Ma na celu wykazanie się zręcznością i prześcignięciu przeciwnika , następuje to wtedy gdy osoba myli się w układaniu danej figury.

 3 DOYO piosenki utworzone z myślą o dzieciach ,przekazywane one są w czasie wspólnego spędzania czasu czy grania, dla dzieci znane są one pod nazwa WAREBUTA, znane są one od czasów zwanymi epoka Haiana ( 794- 1185) z latami pieśni te zmieniały się , ale najważniejsze elementy takie jak przedmiot i styl są wciąż te same ( są one wykonywane w charakterystycznej skali , oraz często utożsamiane  z japońskim krajobrazem)  Do swej pracy przekazuje ma prace na temat pieśni Sakura , która mimo , ze nie jest pieśnią typowo dziecięca , jest przez dzieci ogólnie znana i często  wykonywana.

  4 HANETSUKI to taki nasz europejski badminton ,jeżeli chodzi o zasady, inny jeżeli chodzi o osprzęt . Rakieta (HAGOITA) zrobiona jest z papieru ryżowego oraz drewna ,  na papierze generalnie namalowane są  twarze kobiece o pięknych japońskich rysach  (jest to gra wyłącznie wykonywana przez dziewczynki) lotka to rodzaj kwiatka ozdobionego wstążka , służąca do nadania prostego lotu lotki . Lotki te są często piennymi ornamentami, jednak te które służą jako ornament nie są używane do gry. W grę ta gra się w pierwszy dzień Nowego Roku( pamiętajmy , ze Japonia ma klimat cieplejszy od naszego) Rzeczą charakterystyczna jest , ze dziewczynka   która przegrywa zostaje naznaczona na policzku po przez pociągniecie pędzlem z tuszem indyjskim. Jest to gra , która w tych czasach widzi się bardzo rzadko , a ma to powód w tym , ze w Japonii , kraju coraz bardziej zurbanizowanym coraz częściej trudna o wolna przestrzeń , nowoczesne gry nie wymagające wolnego terenu wypierają te formę spędzania wolnego czasu.

                                                        . 

  5 KARUTA słowo te pochodzi od portugalskiego słowa CARTO , co odznacza po prostu kartę. Nie jestem pewien czy gra ta istniała przed przybycie Portugalczyków .Jedno jest pewne , nie ma ona nic wspólnego z gra która my znamy pod pojęciem „gry w karty”  Talia składa się z 48 kart poukładanych w 4 pory roku . Każdy z kwiatów podporządkowany jest sezonowi kiedy kwitnie. Gra ta ma przynajmniej 4 warianty „HACHI-HACHI” „HANA-AWASE” „OICHAKUBU” „KOI-KOI”  Karty te używane są także do granie w grę do złudzenia przypominająca Domino , lecz tu odpowiednie wzory są partiami pasującymi do

siebie.

                                                            

  6 KANDEMA gra której kształty i reguły zostały nakreślone w epoce TAISHO (1912-1926), jednak jako zabawka była popularna  wiele wieków przed , wiec możemy ja załączyć do tradycyjnych. Nie będę opisywał , kształtów tej zabawki , gdyż egzemplarz załączam do pracy. Kandema , ma swego odpowiednika w Europie , jednak w Japonii ,doczekała się własnych zawodów sportowych .można w nią grac w wieloraki sposób – najpopularniejsze figury to „Latarnia morska” „Podroż dookoła świata” „Furiken”

 7 KODAN to tradycyjna opowieść , przekazywana z generacji na generacje , można by powiedzieć , ze należy do grupy bajek .Opowiadana jest często przez babcie swoim wnukom (pamiętajmy , ze japoński dom to dom 3-pokoleniowy) Najbardziej rozpowszechniona to opowieść o MOMOTARO –brzoskwiniowy chłopak .Opowieść ta zaczyna się od słów „Zdarzyło się to pewnego razu” Po krotce opowiada historie starego mężczyzny który , robiąc pranie w rzece , znajduje tam płynącą brzoskwinie .Zabiera ja do domu ,pokazuje swej żonie , po czym próbuje ja rozpołowić , jednak ze środka wyskakuje mały chłopak. Dostaje nazwę Momotaro –brzoskwiniowy chłopak. Chłopak rośnie i staje się silnym młodzieńcem .Pewnego razu wieś gdzie mieszka nawiedzona jest przez piratow-zbojnikow i zgrabiona . Momotaro postanawia wyruszyć z odsieczą ,Stara kobieta robi mu na drogę  kluski (po japonsku –KIBIDANGO- aktualnie zawsze są one kojarzone z historia o brzoskwiniowym chłopcu) Po drodze spotyka psa , małpę oraz bażanta(symbol Japonii) wszystkim  proponuje poczęstunek w postaci klusek . Staja się oni jego przyjaciółmi , i wyruszają z nim. Momotaro pokonuje rzezimieszków i powraca  łodzią piratów do wioski , oddając zgrabione skarby .Wszystko się dobrze kończy i wszyscy „żyli długo i szczęśliwie”

Inna znana bajka jest bajka pt.” O księżycowej księżniczce”-„KAGUYAHIME”[12]

    Ciekawa rzeczą w treści bajek, podań, baśni itd. japońskich jest to ze nigdy nie występuje tam watek romantyczny. Może dlatego wśród dzieci japońskich tak popularna jest angielska bajka „Cindirella”Wynika to z mentalności japończyków , w której miłość nie jest postrzegana jako rzecz wartościowa.

 8 JANKENPON to znana nam wszystkim gra kamien-nozyce-papier .Jednak w Japonii cieszy się olbrzymim powodzeniem. Gra to zresztą pochodzi z „kraju kwitnącej wiśni” W Japonii każdy spór , nie wymagający zaangażowania się , rozwiązywany jest w ten sposób. Jednak , nie jak w Polsce , w grze tej obowiązują zasady ,w grze tej wykorzystuje się także element psychologiczny , dlatego kontakt wzrokowy zawsze pozostaje zachowany .

      Do innych tradycyjnych gier i zabaw należą TEKEUMA –szczudly, SUGORUKA- gry planszowe, TAKO-AGE –latawiec mający kształt krzyża z obrazkiem wojownika lub tancerza teatru KABUKI,OTEDAMA –woreczki wypełnione ryżem lub ziarnami soi służące do żaglowania ,DARUMA-OTOSHI to gra przy wykorzystaniu tradycyjnej japońskiej lalki.

                 Jak widzimy w „kraju wschodzącego słońca” nie brak tradycyjnych gier i zabaw ,cześć z nich powoli „wymiera” Dzieje się to szczególnie szybko ze względu na charakterystyczna specyfikę tego kraju , gdzie postęp cywilizacyjny jest dużo szybszy niż w Polsce, a japończycy nie pozostają bierni w wymyślaniu coraz to  nowych urządzeń dla najmłodszych. Wszystkim mam znane są słowa: KARAOKE, PACHINKO ,MANGA,SONY PLAY STATION, do tego dodam , ze oprócz tego istnieją tam jeszcze setki innych wynalazków XXI wieku .Jest to temat zresztą bardzo ciekawy , jednakże obszernosciowo i tematycznie wymaga napisania odrębnej pracy.

.

Sztuka Japonii

Inne sztuki

    Japończycy na przestrzeni wieków wykształcili jedna z najbardziej bogatych kultur świata.  O każdej z dyscypliny sztuk Japonii można by napisać obszerna książkę. Wymienię wiec tylko te najważniejsze.

   Malarstwo- rozwinęło się w VIII wieku na bazie malarstwa chińskiego. Powstawało na równi z malarstwem tuszem i atramentem. W przeciwieństwie do malarstwa europejskiego, obrazy rzadko powstawały na płótnach. Malowane były na wachlarzach, składanych zasłonach zasuwanych drzwiach. Malarstwo tuszem SUIBOKUGA ,w którym główna role odgrywają cienie przybyło także z Chin .Jednak Jak wiele zapożyczonych sztuk szybko osiągnęło swój typowy japoński charakter. Najpierw było to malarstwo stricte religijne, aby później stać się malarstwem krajobrazu, ptaków i kwiatów. SUIBOKUGA zawdzięcza swój japoński charakter artyście zwanemu SESSHU, który to przebywał i uczył się tej sztuki w Chinach, aby po powrocie nadać jej japoński charakter. Motywem najczęściej powtarzanym w malarstwie Japonii jest piękno kobiety, natura, oraz zawodnicy SUMO ( przyp.1 ,str.73 ) 

   Ceramika i porcelana- sztuki te rozwijały się w Japonii od VI wieku. Są one ściśle powiązane z IKEBANA-sztuka układanie kwiatów, oraz z ceremonia picia herbaty. W sztukach tych oprócz , ważną role odgrywa naczynie . Naczynie w tych sztukach odgrywa oddzielna role. Inny ważny aspekt tej ceramiki to lakier . Lakier ten produkowany jest od tysięcy lat częściowo z soku drzewa bambusowego. Główna charakterystyka tego lakieru to olbrzymia wytrzymałość na wilgotność powietrza oraz wysokie temperatury. (przyp. 1 str.75 )

   Ikebana – sztuka ta pochodzi z VI wieku kiedy to mnisi Buddyjscy składali kwiaty przed wizerunkiem Buddy. Fundamentalnym zadaniem IKEBANY jest wyrażenie balansu miedzy trzema elementami : Niebo- Ziemia- Człowiek. Sztuka polega na odpowiednim zaaranżowani kwiatów po przez przycinanie itd.

   Ceremonia picia herbaty-  Sado- to tradycyjna etykieta przyrządzania herbaty, dla gościa. W Sado używa się herbaty innej od herbaty spożywanej codziennie. Jest to sproszkowana odmiana ( mocniejsza ) Herbata zalana jest tzw. białym wrzątkiem (gdy już nie ma bąbelków- japończycy nazywają to „spokojne morze” )a następnie mieszana jest specjalnym przyrządem zrobionym z drzewa bambusowego ( jest on bardzo drogi ze względu na skomplikowany sposób powstania ) aż do powstania piany, wtedy podana jest do spożycia. Jest to herbata bardzo mocna i po kilku filiżankach człowiek może poczuć się jak po zażyciu narkotyku.

  Kaligrafia- to sztuka zapisywania znaków Kanji, tak aby widoczna w nich była głębia i piękno. Używany jest do tego celu pędzel, który maczany jest w tuszu. Dzięki użyciu pędzla człowiek może bardziej wpływać na efekt końcowy. Kaligrafia jak sztuka cieszy się dużym powodzeniem u starszych japończyków. Prawie każdy z nich chodzi raz w tygodniu do szkoły kaligrafii, szkoła ta spełnia także funkcje miejsca spotkań i wymiany poglądów.

  Haiku- poematy 17-to sylabowe cieszą się dużym powodzeniem nawet w Polsce, ostatnio tomik wydal Czesław Miłosz, a wcześniej Wiesława Szymborska. Sztuka ta jest coraz bardziej popularna na całym świecie. W Stanach Zjednoczonych jest to obowiązkowy rozdział w edukacji. Wiersz taki podzielony jest na wersy 17-to sylabowe, w układzie 5,7 i 5 zwrotkowym. Haiku wyraża piękno i glebie świata w krótkiej formie, pozostawiając wiele do interpretacji odbiorcy.(przyp. 1 str.79 )

 Do innych ważnych form sztuki japońskiej należą :Kabuki, No, Kyogen, sztuka projektowania ogrodów, wyrób wachlarzy, wyrób mieczy samurajskich, hodowla miniaturek drzew –bonzai,

   Japończycy posiadają także własne odmiany dyscyplin sportowych .Jedna z nich jest SUMO. W 1909 SUMO zostało ogłoszone dyscyplina narodowa. W czasach starożytnych sumo było praktykowane w rolniczych i szintoistycznych rytuałach. Do tej pory sport ten powiązany jest z pewnymi charakterystycznymi rytuałami. Zasady są proste – 2 zawodników znajduje się na ringu, wygrywa ten który pierwszy wyjdzie za koło narysowane na ringu, albo dotknie ziemi przez jakąkolwiek cześć ciała inna niż wewnętrzną częścią stop. Jednak cały rytuał jest o wiele bardziej skomplikowany. Gdy zawodnicy wchodzą na ring ( ring to specjalna budowla, w centrum którego zakopane są suszona kałamarnica, ryz, kasztan, i glon morski- talizmany przynoszące szczęście ) wyrzucają na ring zimie, po której  następnie chodzą i ugniatają, Częściowo jest to ćwiczenie dolnych partii ciała, ale nie całkiem. W antycznej Japonii wierzono, ze ubijanie stopami ziemi przywołuje dobre duchy i odstrasza te złe. Następnie gdy  sędzia ( Ozeki ) przywoła zawodników ustawiają się oni naprzeciwko siebie.   W sumo jest decydującym momentem jest właśnie pierwszy ruch, który musi być wykonany wspólnie. Gdy zawodnikom się to nie udaje, powtarzają oni go az do sukcesu. Francuski poeta Jean Cocteau nazwał ten moment synchroni- cudem balansu. Atmosfera podczas zawodów jest bardzo uroczysta, a najlepszy zawodnik otrzymuje tytuł mistrza. W dzisiejszych czasach tej dyscyplinie sportu w Japonii towarzysza olbrzymie pieniądze.

   Japonia wykształciła wiele sportów walki jak:

JUDO, KENDO, KARATE, AIKIDO,KYUDO (łucznictwo ) , NAGINIATA (walka przy użyciu długich włóczni )

        STROJ –Japończycy dziś ubierają się zupełnie tak samo jak ludzie z kultur zachodu. Rzadko kiedy właściwie można spotkać na ulicy osobę ubrana w tradycyjny strój – KIMONO. Ostatnimi czasy obserwuje3 się jednak nawrót Kimon jako stroi codziennych Japończycy często ubierają KIMONO gdy uczestniczą w ceremonii pogrzebowej, ślubnej, nowo rocznej itd. Jednak zawsze ubierają kimono, a właściwie ubierają w nie dziecko podczas rytuałów obecnych w życiu dziecka ( pierwszy raz –pól roku drugi raz 4 lata, a następnie 18 są to najczęściej wizyty w świątyniach szintoistycznych ) Każdemu stanowi odpowiada właściwe  kimono. W przypadku kobiet, do kimona układana jest specjalna fryzura w która wbija się specjalna spinkę wyglądająca jak kawałek patyka. Obowiązkowe są także drewniane sandały zwane ZORI. Kimona mogą być formalne i nieformalne , czyli takie które ubiera się na codzien. Kimono jest strojem bardzo pasującym do  klimatu Japonii, nawet w najbardziej upalne jest bardzo przewiewne oraz chroni od słońca  .

Kimono nie formalne¯     kimono dla dziecka 4 letniego®

Kimono na inicjacje wieku 18 lat                                       kimono pogrzebowe i żałobne

  Dieta japończyków to podobno najzdrowsza dieta świata. Generalnie dwa najważniejsze składniki to ryz  i ryby. Japończycy to ludzie uprawiający ryz jako główne pożywienie od 2000 lat. Z ryżu robią SAKE ( wino powstałe na wskutek fermentacji ryżu ) ciastka, krakersy, kluski itd. Spożywają ryz każdego dnia i o każdej postaci. W niewyobrażalnych dla nas Europejczyków ilościach. Archipelag japoński otoczony jest przez morza obfite w ryby, ryba spożywana jest w Japonii również na wszelakie sposoby nawet na surowo ( SUSHI- to kawałki surowej ryby, zawijane z ryżem i octem, jednak dziś każdy region Japonii posiada własną recepturę na SUSHI ) W diecie tej występują tez owoce morza jak krewetki, kraby, glony morskie, kałamarnice i wszystko to co żyje w morzu !

  Inną ważną rośliną używaną w ich diecie jest soja. Zupa sporządzana z soji jest codzienna potrawa, a dodaje się do niej ser TOFU , zresztą tez robiony z soji. Japończycy jędza tez mięso wieprzowe oraz drób. Do picia używają zielonej herbaty, która kultywowana jest tylko w Japonii .

Wszechobecny ryz